ΘΕΑΤΡΟΦΙΛΟΣ: Ποια ήταν η αφορμή για το τελευταίο σας έργο "Ο Ένατος Γάμος", που παρεμπιπτόντως έχει λάβει εγκωμιαστικά σχόλια; Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτό.
ΛΕΙΑ ΒΙΤΑΛΗ: Η αφορμή είναι πάντα γύρω μας. Σ’ αυτό που ζούμε. Σήμερα ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Έναν πολιτικοποιημένο συγγραφέα δεν μπορεί παρά αυτά όλα να τον επηρεάζουν. Δεν ξέρω κατά πόσο ένα θεατρικό έργο μπορεί να διαμορφώσει συμπεριφορές αλλά σίγουρα μπορεί να αφυπνίσει συνειδήσεις. Αυτό δυστυχώς το πολεμάει το κατεστημένο και γι’ αυτό τα έργα με «ψαχνό» δεν είναι έργα μεγάλης προβολής. Υπάρχουν ωστόσο ευτυχώς μερικοί, ακόμη και μέσα σ’ αυτό το κατεστημένο, που τολμούν και τα εγκωμιάζουν. Παρ’ όλα αυτά η δουλειά του συγγραφέα είναι να επιμένει.
Θ: Γιατί το "σύγχρονο τέρας" είναι γυναίκα;
ΛΒ: Δεν είναι ακριβώς γυναίκα. Είναι γυναίκα που έχει υιοθετήσει αντρικές συμπεριφορές. Και στην πολιτική το βλέπουμε πολύ συχνά πλέον αυτό να συμβαίνει. Τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό!
Θ: Σε κάποιο σημείο του έργου ακούγεται η φράση "η ανθρωπίλα φταίει για όλα...αυτή πρέπει να σκοτώσουμε..". Πόσο αλήθεια είναι αυτό τελικά;
ΛΒ: Μα αυτό δεν συμβαίνει γύρω μας; Το σύστημα σκοτώνει τον άνθρωπο γι’ αυτό λέμε ότι η κρίση είναι συστημική. Δεν μπορεί να υπάρξει κόσμος χωρίς τον άνθρωπο. Μου αρέσει να λέω τα πράγματα με το όνομά τους. Θεωρώ ότι το θέατρο με την αμεσότητα που το διακρίνει το δικαιούται αυτό. Αρκεί να μην πέφτεις στην παγίδα του βερμπαλισμού και του διδακτισμού, κάτι που το απεχθάνομαι γιατί θυμίζει παλιότερες εποχές. Σήμερα βέβαια τείνει αυτό να γίνει δυσκολότερο με τα πολλά κρούσματα λογοκρισίας που διαρκώς φανερά ή κρυφά διακρίνονται.
Θ: Μπορεί να επενδύσει κανείς στα παλιά; Κάτι τέτοιο υποστηρίζει η ηρωίδα σας, Κλάρα Τσαχανασιάν.
ΛΒ: Η ηρωίδα μου, σαν δεινή επενδύτρια που είναι, σχεδιάζει συνεχώς νέες μορφές επενδύσεων προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί ακόμη κι αυτή την ανάγκη του ανθρώπου να έχει μνήμη και να νοσταλγεί το παρελθόν. Με λίγα λόγια επιδιώκει να βιάσει ακόμη και την πιο κρυφή γωνιά της ανθρώπινης υπόστασης μετατρέποντάς την σε πηγή παραγωγής κέρδους.
Θ: Πόσο "προφητικό" ήταν το έργο του Ντύρρενματ, που γράφτηκε πριν από 55 χρόνια;
ΛΒ: Οι μεγάλοι συγγραφείς προηγούνται της εποχής τους. Ο Ντύρρενματ περιέγραψε την απόλυτη εξαθλίωση του ατόμου με την υποταγή του στην εξουσία του χρήματος. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα;
Θ: Υπάρχουν αξιόλογες παραστάσεις και ταλαντούχοι ηθοποιοί σήμερα, μέσα στην πληθώρα ρόλων και θεατρικών σκηνών;
ΛΒ: Αναμφισβήτητα. Αλλά μη τις ψάχνετε αποκλειστικά εκεί που ρίχνονται τα φώτα της μεγάλης δημοσιότητας. Η δουλειά γίνεται αλλού.
Θ: Ποιος είναι ο αγαπημένος σας θεατρικός συγγραφέας και γιατί;
ΛΒ: Δεν μπορεί να είναι ένας. Είναι πάρα πολλοί. Ξεκινούν από τον Ευριπίδη με τα μεγάλα παγκόσμια θέματα και τη δύναμη των αρχετυπικών χαρακτήρων του. Κάθε σοβαρός συγγραφέας στην πορεία της ζωής του έχει γράψει έστω και ένα μεγάλο ή μικρό διαμάντι. Και μ’ αυτό μπορεί να συμβάλλει στην πορεία του πολιτισμού. Οπότε μην ψάχνετε τον συγγραφέα. Ψάξτε τα σπουδαία έργα.
Θ: Έχετε κάποιο άλλο έργο "στα σκαριά" ή κάποιο επερχόμενο μυθιστόρημα;
ΛΒ: Πάντα κάτι υπάρχει στην άκρη του μυαλού ενός συγγραφέα. Έτσι ζει άλλωστε, σκαρώνοντας ιστορίες.
Θ: Τι είναι αυτό που θέλετε να "περάσετε" στο ευρύ κοινό μέσα από τα έργα σας;
ΛΒ: Την κατανόηση για τις ανθρώπινες αδυναμίες. Την αποδοχή της ανάγκης του άλλου για την αγάπη μας. Και την ανάγκη της κριτικής σκέψης απέναντι στα πράγματα που συμβαίνουν. Είναι πολύ εύκολο ξέρετε να περάσει κανείς στην απέναντι όχθη και να γίνει ένα… τέρας χωρίς να το καταλάβει, όπως η Κλάρα Τσαχανασιάν στον «Ένατο Γάμο».
Θ: Τι προτιμάτε περισσότερο, τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος ή ενός θεατρικού έργου;
ΛΒ: Δεν το προτιμώ εγώ. Τα θέματά μου συνήθως προτιμούν να γραφτούν ως μυθιστόρημα ή ως θεατρικό έργο. Δεν τα βιάζω αλλά και τους απαγορεύω να με… βιάζουν.
Θ: Θα μπορούσατε να σκηνοθετήσετε και κάποιο έργο που δεν έχετε γράψει εσείς;
ΛΒ: Το έχω δηλώσει ότι δεν είμαι σκηνοθέτης. Σε ό,τι έχω κάνει μέχρι στιγμής ακολουθώ τις σκηνικές οδηγίες του… συγγραφέα. Και τη φαντασία μου που προσπαθώ πάντα να την υποτάξω και δεν το κατορθώνω.
ΛΕΙΑ ΒΙΤΑΛΗ
(Συνέντευξη στον Παναγιώτη Ντούνια, στον Θεατρόφιλο)
No comments:
Post a Comment