2009

Ας έχουμε όλοι μας μια καλή, δημιουργική και επιτέλους ειρηνική νέα χρονιά.
ΜΕ ΑΓΑΠΗ!

Το "Πάρτυ Γενεθλίων" τέλειωσε

"Οι άνθρωποι δεν ξεχνούν.Δεν ξεχνούν τον θάνατο των συντρόφων τους,δεν ξεχνούν τα βασανιστήρια και τους ακρωτηριασμούς,δεν ξεχνούν την αδικία,δεν ξεχνούν την καταπίεση, δεν ξεχνούν την τρομοκρατία των μεγάλων δυνάμεων.Και όχι μόνο δεν ξεχνούν. Ανταποδίδουν το χτύπημα."

ΧΑΡΟΛΝΤ ΠΙΝΤΕΡ
(10 Oκτωβρίου 1930 – 24 Δεκεμβρίου 2008),

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

... με όσους πραγματικά αγαπάμε
και πραγματικά μας αγαπούν.


Όχι άλλα ψεύτικα στη ζωή μας.

Ο βασανισμός κληροδοτείται...

...και περνώντας από σώμα σε σώμα, σαν μνήμη, μεταλλάσσεται σε άγρια τέχνη, φορτισμένη μ΄ολες εκείνες τις σκοτεινές πληγές που αιμορραγούν ακόμα κι αφού έχουν στεγνώσει. Ο Ηλίας Μαγκλίνης καταδύεται στα τρομώδη βάθη της ανθρώπινης ψυχής χωρίς συναισθηματισμούς και ανασύρει τον πυρήνα μιας βασανισμένης ύπαρξης που ταυτίστηκε τόσο έμμονα με το σφαγιασμένο κορμί του που κατέληξε αυτό να αποτελεί τη μοναδική του αγάπη. Μια αγάπη που δεν επιθυμεί να τη μοιραστεί ούτε με τα πιο κοντινά του πρόσωπα, φοβούμενος μήπως διαλύσει και μείνει γυμνός. Η Μαρίνα, η κόρη του βασανισμένου, πλάθει στο επίπεδο της τέχνης την οργισμένη της φτυσιά στον ορατό κόσμο του σήμερα, που δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώτικος έχοντας σαν πρόγονό του τον κόσμο που προηγήθηκε. Τελειώνοντας την "Ανάκριση" (εκδόσεις Κέδρος), συγκλονισμένη από τη δύναμη της ωμής ποίησής της, δεν μπόρεσα να μη κάνω τους συσχετισμούς. Αν η βία έχει συσσωρευτεί εντός και έχει κληροδοτηθεί, τότε η οργή είναι το επόμενο βήμα. Και όσο πιο πολύ συσσωρευμένη η βία στο κορμί τόσο η έκρηξη ισχυρότερη. Δεν είναι επικαιρική η νουβέλα του Μαγκλίνη, κι ας μιλάει για μπάτσους και βασανιστές, αντίθετα είναι μια καλά χωνεμένη ιστορία με συνέπεια στους χαρακτήρες και στις καταστάσεις που απορρέουν από αυτούς. Και κάτι ακόμα πιο σημαντικό για μένα, όσο κι αν ο συγγραφέας προσπαθεί να μας πείσει στο τέλος του βιβλίου με παράθεση των πηγών για την ιστορία του, γεγονός που σημαίνει ότι το κείμενό του προέρχεται από εμπεριστατωμένη ανάγνωση και αφομοίωση διαβασμάτων σχετικών με το ΕΑΤ/ΕΣΑ, δεν πειθόμαστε. Ο ίδιος ο συγγραφέας . έχει καννιβαλίσει τη δική του ψυχή καταθέτοντας μια αληθινή αλήθεια που δύσκολα εκπορεύεται από ξένα συγγράμματα. Γι' αυτό αυτή η αλήθεια της νουβέλας του σου κόβει την ανάσα. Για άλλη μια φορά θα πω ότι οι μνήμες επιστρέφουν και μας τρομοκρατούν... Ηλία Μαγκλίνη με έπεισες.

AΙΣΧΟΣ!

Αθήνα 12/2008, λίγο πριν τα χριστούγεννα
ΒΙΑ ΑΙΜΑ ΘΑΝΑΤΟΣ
Οι μνήμες επιστρέφουν και τρομοκρατούν...

Kαλό Ταξίδι για εκεί...

Μαργαρίτα Καραπάνου

Κωνσταντίνος Παπαχρόνης

Καλή αντάμωση

Η κριση λοιπόν...

Σκέψεις πολλές και αντιφατικές πάνω στο πρόβλημα της κρίσης και μερικές απόψεις που σχετίζονται μ’ αυτό ίσως βοηθήσουν να διαμορφώσουμε σαν πολίτες μια πιο προσωπική άποψη. Η αλήθεια, η απάθεια, η εξουσία, ο καπιταλισμός, η υπέρτατη αξία του χρήματος, η συμπόνια, το καλό, το κακό, και η ανθρωπιά μπλέκονται σαν έννοιες και ανάλογα πως θα τις παραθέσεις βγάζουν ένα άλλο νόημα. Αλλά για να βγάλεις ένα όποιο νόημα η προϋπόθεση είναι να σκεφτείς. Και η σκέψη θέλει χρόνο, απαιτεί βραδύτητα. Ή και κάτι περισσότερο. Κουπί αντίθετα στο ρεύμα.

«…Πάντα πρέπει να λες την αλήθεια, όποιες κι αν είναι οι συνέπειες. Και η αλήθεια δεν είναι ποτέ δημοφιλής… Η δουλειά μου είναι να συγκρούομαι με την απάθεια, να συγκρούομαι με όλες τις δυνάμεις που προσπαθούν να μας εξολοθρεύσουν, χρησιμοποιώντας κάθε κατασταλτικό μέσο… Είμαι ανθρωπίστρια. Στόχος μου είναι οι άνθρωποι σε θέσεις εξουσίας, οι πολιτικοί, οι παπάδες, οι στρατιωτικοί και οι μισθοφόροι των πολυεθνικών…»

Λίντια Λαντς, περφόρμερ


«…Η απληστία είναι πάντα καλό πράγμα. Σύμφωνα με τη θεωρία του Ανταμ Σμιθ, που έχει αποδειχθεί σε 100 χώρες, μικρές, μεγάλες, σε όλες τις ιστορικές εποχές, εάν ο καθένας προσπαθεί στη δουλειά του να κάνει όσα χρήματα μπορεί παραπάνω, τότε όλη η κοινωνία επωφελείται από αυτό. Αυτό είναι μεγάλο μάθημα που αποδεικνύει ότι η απληστία είναι καλή. Είναι αποδεδειγμένο σε όλους τους καιρούς, όπως επίσης έχει αποδεχθεί λάθος κάθε άλλη εναλλακτική θεωρία. Επίσης να ξέρετε ότι οι καλές προθέσεις προκαλούν μόνο τυχαία αποτελέσματα και αυτό βγαίνει από επιστημονική ανάλυση. Μη μου δίνετε τις καλές σας προθέσεις, γιατί μόνον ο Θεός ξέρει τι μπορεί να συμβεί. Ο Ανταμ Σμιθ έδωσε μια πολύ σωστή απόδειξη. Ότι δηλαδή εάν ο καθένας ακολουθεί το ατομικό του συμφέρον, όλη η κοινωνία επωφελείται αναπόφευκτα… Τα θύματα της κρίσης, οι μεγάλοι τραπεζίτες στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη, που αμείβονται με 50 εκατομμύρια τον χρόνο δημιουργώντας και πουλώντας παράγωγα, ελπίζω να έχουν σώσει κάτι από αυτά. Αυτό μόνο έχω να πω σ' αυτούς. Για τους ψαράδες, πυροσβέστες και τους άλλους εργάτες, υποθέτω ότι δεν τους ανήκουν πολλά παράγωγα και έτσι δεν χρειάζονται κανέναν να τους βοηθήσει…»

Έντουαρντ Λούτβακ, πρώην σύμβουλος του προέδρου Ρήγκαν.

«…Σήμερα η κριτική έχει γίνει προϊόν που έχει στερηθεί νοήματος. Πρέπει να στραφεί σε γεγονότα όπως είναι ο πόλεμος και η γενοκτονία επαναφέροντας τη μνήμη ως την πιο χρήσιμη και πολύτιμη έκφραση της εμπειρίας. Αυτό που πρέπει να κάνουμε στο μέλλον είναι να βάλουμε τη συμπόνια στη ζωή μας. Σ’ αυτή την περίπτωση θα συγκινούμασταν από τη στέρηση των άλλων ανθρώπων κι αυτό θα μας οδηγούσε να μοιραστούμε μαζί τους τα ίδια αγαθά που μας εμποδίζουν να βιώσουμε τη δυστυχία τους. Το πρόβλημα θα μπορούσε να γίνει η λύση. Η ανανέωση του σώματος, ώστε ν’ αρχίσει να νιώθει, και μια ριζική ανακατανομή του πλούτου είναι στενά συνδεδεμένα. Για να αντιληφθούμε σωστά πρέπει να αισθανθούμε…»

Τέρι Ίγκλετον, θεωρητικός της λογοτεχνίας

ΑΠΑΝΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΤΟΜΟΣ Α'

Τα θεατρικά έργα γράφονται για να παίζονται στη σκηνή. Ο λόγος τους ζωντανεύει από τους ηθοποιούς που εμφυσσούν σ' αυτούς λίγη ζωή από τη ζωή τους. Γι' αυτό το θέατρο είναι ό,τι πιο ζωντανό υπάρχει στην τέχνη. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο "Αιγόκερως" ο πρώτος τόμος με μερικά από τα θεατρικά που γράφτηκαν ανάμεσα στο 1998 και το 2004. Είναι τέσσερα και από αυτά έχουν παρασταθεί στη σκηνή τα τρία μέχρι στιγμής. Το "ΓΕΥΜΑ", το "ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ" και το "ADDIO DEL PASSATO". Το "ΑΓΑΠΑ ΜΕ!" (που προσωπικά το αγαπώ πολύ) περιμένει...

«…Η Βιτάλη διακρίνεται για μια οξύτατη κριτική ματιά, για μια σχεδόν απελπισμένη για τα ανθρώπινα στάση και για μια βαθιά ειρωνική σχεδόν χλευαστική θέση. Ο ιδιάζων τρόπος της γραφής της είναι πλησιέστερος στη σάτιρα και ο τρόπος που αντιμετωπίζει τα κοινωνικά, τα ηθικά προβλήματα του καιρού μας είναι ο ψύχραιμος χειρουργικός.
Απ' αυτή την άποψη, αν λάβουμε υπόψη μας τη δραματουργική παράδοση, όχι μόνο στον τόπο μας, η γραφή της Βιτάλη είναι αρκούντως «ανδρική», με την έννοια ότι δεν καταφεύγει σε μέσα που προσιδιάζουν σε πλέον ευαίσθητες ιδιοσυγκρασίες.
Συχνά εκπλήσσει στη δραματουργία της μια ωμότητα, μια τόλμη λεκτική, στρατηγικές ανδρών και γυναικών. Ένας έντονος επιθετικός τόνος και ψυχολογικές αναλύσεις αποκαλυπτικές, απωθημένων και όχι σπάνια εγκληματικών σχεδίων.
Η Βιτάλη θεωρεί ως δεδομένο πάντα, ώστε παρέλκει να το αναλύσει, το δυσλειτουργικό σύστημα μέσα στο οποίο αναπτύσσονται οι συγκρούσεις των δύο φύλων.
Εκείνο που την απασχολεί είναι τα αίτια που προκαλούν αυτές τις συγκρούσεις που δεν είναι πάντα καταγωγικά αλλά συγκυριακά.
Η Βιτάλη όταν εντοπίζει ένα πρόβλημα, ανεξάρτητα αν η σύγκρουση γίνεται ανάμεσα σε συζύγους, εραστές, γονείς προς τέκνα, εξουσιαστών και εξουσιαζομένων, το μελετά ως στρατηγικό και τακτικό ανάπτυγμα, έτσι ώστε καταγράφει λάθη, πάγιες, τεχνικές, ρητορικές και επιχειρηματολογία, έτσι συχνά διαπιστώνει κανείς πως οι γυναίκες έχουν ανδροπρεπή επιχειρήματα, επιθετικές μεθόδους και άνδρες επιστρατεύουν γυναικείες ευαισθησίες και αμυντικές στρατηγικές.
Το θέατρο της Βιτάλη είναι ενταγμένο, όχι ως προγραμματικό πρόταγμα αλλά ως καταγραφικό καθήκον, στην υποδόρια κοινωνική σάτιρα και τον ρεαλιστικό κριτικό στοχασμό. Θέατρο αποκαλυπτικής δραματουργίας των κοινωνικών μας στερεοτύπων.»

Κώστας Γεωργουσόπουλος

(Από το εισαγωγικό του σημείωμα στην έκδοση)

ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ: Το "μικρό καλοκαιράκι"

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ
ΚΑΛΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ


Διαβάζω ένα βιβλίο με πρωταγωνιστή ένα νεαρό αγόρι στην ηλικία περίπου του δικού μου πρωταγωνιστή, του Μπίλυ. (Αποφάσισα να τον ονομάσω Μπίλυ τελικά). Ο συγγραφέας έχει μπει στη θέση αυτού του αγοριού και αφηγείται την ιστορία μέσα από τη δική του οπτική. Είναι το ίδιο με αυτό που έχω ξεκινήσει να κάνω κι εγώ εδώ και ένα χρόνο. Μου αρέσει αυτός ο τρόπος , να μπορείς να μπαίνεις απόλυτα στη θέση του άλλου, αλλά είναι οδυνηρός στη συγκεκριμένη περίπτωση, διότι έχεις να ανασύρεις από το πολύ μακρυνό παρελθόν μνήμες παιδικές που μπορεί να ξύνουν παλιές πληγές. Δεν υπάρχει όμως άλλος τρόπος αν θέλεις να είσαι "αληθινός". Να ταυτιστείς απόλυτα με τον ήρωά σου. Έχω καθυστερήσει, το γνωρίζω. Αλλά μεσολάβησαν άλλα πράγματα (κάποιο θεατρικό έργο, κάποιο σήριαλ, κλπ) που με κράτησαν μακριά. Ίσως να ήταν και μια δικαιολογία γιατί δεν ήθελα να "σκάψω" εκεί. Μα τι είναι τέλος πάντων ο συγγραφέας; Ένας σκαφτιάς του εαυτού του; Έλεος! Δεν υπάρχει πιο εύκολος τρόπος; Ή μήπως και αυτός είναι ο τρόπος ΜΟΥ; Όπως και να 'χει δεν μπορώ να κάνω πίσω, τώρα, μετά από τόσα χρόνια "σκαψίματος", μετά από τη λεπτοδουλειά της προσωπικής τεχνικής, μετά από επαίνους και απορρίψεις, μετά από σκληρή δουλειά και χτύπημα στο μαλακό υπογάστριο, οι λύκοι είναι εδώ, αντιμετώπισέ τους...

KAΛΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ

...με την αγάπη μου και τον Σεπτέμβρη πάλι εδώ!

Στρογγυλό Τραπέζι για το Ιστορικό Μυθιστόρημα

Κάποιο ανοιξιάτικο βράδυ μαζευτήκαμε στα γραφεία του περιοδικού Διαβάζω και μιλήσαμε για το Ιστορικό Μυθιστόρημα, έτσι όπως το είχαμε από καιρό προγραμματίσει. Θεωρώ ότι η συζήτηση και οι απόψεις που αναπτύχθηκαν μέσα σ' αυτήν ήταν αρκετά ενδιαφέρουσες κι έτσι αναδημοσιεύω εδώ τη δημοσίυεση του περιοδικού. Βέβαια τέτοιου είδους συζητήσεις δεν τελειώνουν. Γίνονται νύξεις που ανοίγουν όλο και περισσότερα θέματα για καινούριες συζητήσεις. Που πιθανώς να γίνουν με τον καιρό...

Ιστορικό μυθιστόρημα: ένας διάλογος

Ποιο είναι το ιστορικό μυθιστόρημα σήμερα και ποια είναι η σχέση του με την ιστορία; Έχει κάποιο παιδευτικό ρόλο να επιτελέσει; Ποιες είναι οι παγίδες του παρελθόντος και ποια τα διλήμματα που αντιμετωπίζει ο συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων; Πόση ελευθερία του επιτρέπεται; Υπάρχουν στεγανά στη λογοτεχνία; Και, τελικά, έχει νόημα να μιλάμε για ιστορικό μυθιστόρημα στην εποχή μας;

Συμφωνίες και α-συμφωνίες, ενδιαφέρουσες ματιές σε παρελθόν και μέλλον, αλλά και αρκετά ερωτήματα για περαιτέρω... κονταρομαχίες, προέκυψαν στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που είχαμε πάνω στο θέμα του ιστορικού μυθιστoρήματoς, ένα όμορφο βράδυ πριν από λίγες βδομάδες, με τον Νίκο Kuριαζή, αναπληρωτή καθηγητή του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και συγγραφέα, τον Αλέξη Ζήρα, κριτικό λογοτεχνίας, τον Γιώργο Περαντωνάκη, υποψήφιο διδάκτορα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών - κριτικό λογοτεχνίας και τη Λεία Βιτάλη, συγγραφέα.

-Ξεκινώντας αυτή τη συζήτηση, ίσως είναι καλό να επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε τον όρο ιστορικό μυθιστόρημα...

Περαντωνάκnς: Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν πλέον δύο είδη ιστορικού μυθιστορήματος. Το παραδοσιακό, το οποίο κινείται στο πλαίσιο και τα δεδομένα του19ου αιώνα, και αυτό που ονομάζεται στη φιλολογία «ιστοριογραφική μετα-μυθοπλασία». Πρόκειται για το μυθιστόρημα το οποίο έχει κάποιο ιστορικό φόντο και τηρεί τις συμβάσεις του ιστορικού μυθιστορήματος, ξεχωρίζει όμως γιατί στόχος του είναι να ξαναδιαβάσει την ιστορία με όρους του σήμερα, ακόμα και ανασκευάζοντάς την. Και σ' αυτό το πλαίσιο κινούνται γραφές αναθεωρητικές και ποικίλες τεχνικές ο ρεαλισμός δεν είναι πάντα π σύμβαση, υπάρχει πολυφωνία, περνάμε σε αντιηρωικά πρότυπα και σε ένα συνεχή διάλογο με την ιστορία, αλλά και με το παρόν.

Ζήρας: Θα έλεγα ότι ο διαχωρισμός σε ιστορικά μυθιστορήματα και μη είναι λίγο αυθαίρετος, και συνήθως δεν προέρχεται από τους ίδιους τους συγγραφείς αλλά διαμορφώνεται υστερογενώς από τπν κριτική ή την τάση της θεωρίας να ευνοούν ενότητες και κύκλους θεμάτων, παρά επιμέρους βιβλία. Δεν είμαι σίγουρος αν σε άλλες λογοτεχνίες ισχύει ένας τέτοιος διαχωρισμός, αν δηλαδή ένας μυθιστοριογράφος που αναφέρεται σε μια ιστορική περίοδο ή ένα ιστορικό συμβάν ή ενσωματώνει στη μυθοπλασία του κάποια ιστορικά πρόσωπα είναι κάτι διαφορετικό από τον συνήθη μυθιστοριογράφο. Βέβαια, στην Ελλάδα, η επιμονή στον όρο «ιστορικό» έχει μια καταγωγή, καθώς η διαμόρφωση και εξέλιξη του μυθιστορήματος που εμπλέκεται με την ιστορία, που τη χρησιμοποιεί δηλαδή και με κάποιον τρόπο παίρνει θέση απέναντί της, σχετίζεται με εθνικές διεκδικήσεις, οράματα, μύθους και επιδιώξεις. Με ό,τι τέλος πάντων εννοούμε ως εθνική ταυτότητα. Για ένα μεγάλο διάστημα αυτά συμπορεύονταν, καθώς κάποια μυθιστορήματα στρατεύονταν στην έννοια του έθνους, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν. Η εθνική ταυτότητα καθρεπτιζόταν στη σύνθεση, στα θέματα αλλά και στο ιδεολογικό περιβάλλον που προέβαλλε ως
ορίζοντά του το μυθιστόρημα. Νομίζω πάντως ότι τα τελευταία χρόνια αυτό εκλείπει, γι' αυτό και λιγοστεύουν τα βιβλία που διεκδικούν εξ υπαρχής τον τίτλο του ιστορικού μυθιστορήματος.

Κυριαζής: Έχω μια μικρή ένσταση πάνω σ' αυτό, δεδομένου ότι και στην ξένη λογοτεχνία βλέπουμε να φιγουράρει ο τίτλος του ιστορικού μυθιστορήματος ή του ιστορικού συγγραφέα (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Πάτρικ Ο' Μπράιαν, που χαρακτηρίζεται από τους Τάιμς ως ο μεγαλύτερος ιστορικός συγγραφέας της αγγλικής λογοτεχνίας), οπότε δεν είμαι σίγουρος αν η Ελλάδα ξεχωρίζει απαραίτητα σ' αυτό. Οπωσδήποτε συμφωνώ με την άποψη ότι η ιστορία ξαναγράφεται με όρους του σήμερα. Δεν πιστεύω όμως ότι αυτό συμβαίνει μόνο στο χώρο του μυθιστορήματος, αλλά παρατηρείται και στην ιστορία ή και την οικονομική ιστορία. Κάθε εποχή ξαναγράφει τπν ιστορία με βάση το δικό τπς πρίσμα.

-Κυρία Βιτάλη. μπορούμε σήμερα να χαρακτηρίσουμε ένα βιβλίο ιστορικό μυθιστόρημα χωρίς να περιπέσουμε σε... σφάλμα;

Βιτάλη: Το ιστορικό μυθιστόρημα υπάρχει, με διαφορετικούς όμως όρους απ' ό,τι υπήρχε στο παρελθόν. Ωστόσο πολλοί συγγραφείς του είδους αποφεύγουν πλέον να χαρακτηρίσουν τα βιβλία τους ιστορικά, ακριβώς για να μη γίνει σύγχυση με τα παλαιού τύπου ιστορικά μυθιστορήματα, που είχαν συγκεκριμένη φόρμα και κανόνες Θα έλεγα ότι το ιστορικό μυθιστόρημα σήμερα, για να έχει λόγο ύπαρξης, δεδομένου ότι τα πάντα αναθεωρούνται, θα πρέπει τουλάχιστον να φωτίζει το παρελθόν και τους ήρωες με διαφορετικό τρόπο απ' ό,τι ένα επίσημο βιβλίο ιστορίας. Να αναδεικνύει νέους ήρωες, πιθανώς αδικημένους από την επίσημη ιστορία ή αμφιλεγόμενους, που ανήκουν στις σκοτεινές σελίδες του παρελθόντος, Ξέρετε, ο σύγχρονος αναγνώστης έχει ή τείνει να έχει αυτήν τπν απαίτηση όταν διαβάζει ένα ιστορικό μυθιστόρημα, Ζητάει να βρει μια άποψη, η οποία μπορεί να είναι και πολιτική άποψη, Προσωπικά πιστεύω ότι το ιστορικό μυθιστόρημα είναι στο βάθος του πολιτικό μυθιστόρημα, διότι n ίδια n ιστορία είναι συνδεδεμένη με την πολιτική, Άλλωστε στις μέρες μας, που ακόμα και οι ιστορικοί έχουν αρχίσει να κοιτάζουν λίγο λοξά τα γεγονότα της ιστορίας, θα ήταν τουλάχιστον άκαιρο αν το ιστορικό μυθιστόρημα έμενε στα στενά πλαίσια του παρελθόντος, Βέβαια αυτά τα στεγανά του παρελθόντος ο συγγραφέας δεν είναι εύκολο να τα σπάσει, δεδομένου ότι είναι κατά την έρευνά του συνεχώς κυκλωμένος από τις κυρίαρχες ερμηνείες, Προσωπικά δουλεύω ως εξής αφού μελετήσω τις πηγές (και σ' αυτό αφιερώνω πάντα μπόλικα χρόνο), στη συνέχεια προσπαθώ να τις… ξεχάσω, Να βγω δηλαδή μέσα από τα στεγανά της επίσημης ιστορίας, για να μπορέσω να δουλέψω ανθρωποκεντρικά, Αυτή ήταν και η δυσκολία που είχα γράφοντας την «Ιερή παγίδα», να διαμορφώσω τους ήρωες έτσι που να μην επηρεάζονται μόνο από τα ιστορικά γεγονότα αλλά οι ίδιοι, με τις πράξεις τους, να επηρεάζουν και να δημιουργούν τα ιστορικά γεγονότα,

Αυτό σημαίνει ότι ο συγγραφέας επιτρέπει στη φαντασία του να δουλέψει...

Βιτάλη: Απόλυτα, Αν δεν επιτρέψει ο συγγραφέας στη φαντασία του να δημιουργήσει μια φανταστική ιστορική πραγματικότητα, η οποία όμως να πατάει γερά στα γεγονότα, τότε δεν γράφει μυθιστόρημα, Ο συγγραφέας, σε αντίθεση με τον ιστορικό, έχει το δικαίωμα ή, αν θέλετε, την υποχρέωση να συμπληρώνεl τα κενά της ιστορίας με τη φαντασία του, Ξέρετε, η δυσκολία για έναν συγγραφέα δεν είναι να κρύψει αλλά να πει κάποιες αλήθειες -αυτές τις οποίες ο ίδιος πιστεύει, Στην Ελλάδα, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, νομίζω ότι έχει παγιωθεί ένα είδος κουλτούρας με στερεότυπα, όπου έχουν αγιοποιηθεί ιδέες και πράγματα, όπως π.χ. μια συγκεκριμένη αντιμετώπιση τπς ελληνικότητας. Καλείται ο συγγραφέας που θέλει να πει κάτι διαφορετικό να δώσει μια μάχη. Γιατί ο αναγνώστης κρατάει θέση άμυνας, καθώς νιώθει ότι πας να του ανατρέψεις το πιστεύω του, και νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να καταφέρεις να περάσεις μια νέα οπτική. Αυτός όμως είναι ένας καλός στόχος του ιστορικού μυθιστορήματος.

-Άρα μπορούμε να πούμε ότι στην ψυχή του σύγχρονου ιστορικού μυθιστορήματος βρίσκεται η διάθεση διαμόρφωσης μιας διαλεκτικής θεώρησης της ιστορίας, η οποία αvτιστρατεύεται την προηγούμενη ολιστική, και επιτρέπει πολλαπλές ερμηνείες;

Περαντωνάκης: Μέχρι πρότινος κυριαρχούσε ένα είδος ιστορισμού, ότι δηλαδή τα πάντα είναι δεδομένα. Πλέον στη λογοτεχνία ο συγγραφέας ψάχνει να βρει και να αναδείξει συμβάντα τα οποία πέρασαν απαρατήρητα. Όχι γιατί θέλησε μια συνωμοσία να τα αποκρύψει, απλά γιατί η ιστορία κράτησε τπν πλευρά τπς τρέχουσας ιδεολογίας. Το ιστορικό μυθιστόρημα πλέον, θα λέγαμε, είναι μια φυγόκεντρος δύναμη, που προσπαθεί να ξαναδεί τα πράγματα, να τα ερμηνεύσει μέσα από μια άλλη ματιά, εξίσου υποκειμενική, και το δηλώνει. Ξαναδιαβάζουμε μέσω του ιστορικού μυθιστορήματος την ιστορία οπό τη σκοπιά που ψάχνει τα πράγματα πέρα από τους στερεότυπους κανόνες.

Κuριαζής: Προσωπικά συμφωνώ με την άποψη που εξέφρασε η κυρία Βιτάλη, ότι το ιστορικό μυθιστόρημα, όπως και η ιστορία, πρέπει να ερμηνεύει τα γεγονότα. Με την προϋπόθεση ότι πάντα ξεκινάμε από κάποια γεγονότα. Όσο πιο πίσω πάμε, βέβαια, τα γεγονότα δεν είναι τόσο δεδομένα και, ανάλογα με το ποιον διαβάζουμε, προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε την ιστορία. Για παράδειγμα, αν πάμε στην οικονομία της αρχαίας Αθήνας, n εκδοχή που δεχόμασταν πριν από είκοσι περίπου χρόνια -και λιγότερα ίσως- ήταν ότι n αρχαία οικονομία ήταv μια πρωτόγονη οικονομία, χωρίς ανεπτυγμένους τομείς. Άποψη που αμφισβήτησαν κάποιοι αμερικανοί οικονομολόγοι, πολύ πριν από τους έλληνες συναδέλφους τους μάλιστα, καθώς έδειξαν ότι η άποψη αυτή ήταν λανθασμένη και ότι στην πραγματικότητα η αθnναϊκή οικονομία τον 4 αιώνα π.Χ. ήταν εξαιρετικά σύγχρονη. Yπήρχαν τράπεζες, ανώνυμες εταιρείες, ακόμα και offshore εταιρείες. Βέβαια n ερμηνεία εξαρτάται και από τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Ως σύγχρονοι ιστορικοί ή οικονομολόγοι, έχουμε τελείως διαφορετικά εργαλεία ερμηνείας απ' αυτά που είχαν πριν από μερικές δεκαετίες. Και αυτό νομίζω ότι γίνεται σε όλες τις επιστήμες, έχουμε μια διαλεκτική σχέση και μια ανατpοπή.

-Θεωρείτε λοιπόν ότι ο συγγραφέας του ιστορικού μυθιστορήματος έχει αυτόν τον περιορισμό, να ξεκινά από τα γεγονότα...

Κuριαζής: Ναι, ο συγγραφέας μπορεί να δίνει τη δική του ερμηνεία, όταν αυτή δεν είναι τελείως αντίθετη από τα γεγονότα. Δεν θα μπορούσε να πει κανείς ότι γράφει ιστορικό μυθιστόρημα όταν διαστρεβλώνει ένα ιστορικό γεγονός, λέγοντας, για παράδειγμα, ότι ο Ναπολέων νίκησε στο Βατερλώ. Αυτό μπορεί μόνο να γίνει σε βιβλία τύπου «τι θα γινόταν αν», και θα μπορούσε να ονομαστεί φανταστική ιστοριογραφία.

Zήρας: Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε σ' αυτό. Τα γεγονότα που συνθέτουν το πλαίσιο αναφοράς ενός ιστορικού μυθιστορήματoς πρέπει να είναι διασταυρωμένα και επιβεβαιωμένα από διάφορες πηγές. Από κει και πέρα υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πεδίο ελευθερίας του συγγραφέα, να ενεργήσει με τπ δική του φαντασία. Λόγου Χάριν, να αναπτύξει την ψυχική αποτύπωση του ιστορικού πλαισίου στις τύχες των ανθρώπων, στις ιδέες και στις πεποιθήσεις τους. Άλλωστε, γνωρίζουμε όλοι ότι n ίδια n ιστορία ανακαλύπτει διαρκώς, με νέα ευρήματα και τεκμήρια, το παρελθόν της. Πράγμα που σημαίνει ότι τίποτε δεν είναι στατικό...

Βιτάλη: Ο συγγραφέας χρειάζεται τη φαντασία του για να κάνει επιλογές σε διλήμματα -γιατί πολλές φορές n φαντασία μπορεί να συνθέσει μια πιο «πραγματική» πραγματικότητα. Όταν ξεκίνησα την «Ιερή Παγίδα» και έψαχνα τους ήρωές μου, στην περίπτωση του πρωταγωνιστή μου, του 14χρονου lάκωβου, σκόνταψα πάνω σε μια διάσταση απόψεων στα ιστορικά εγχειρίδια: αλλού αναφερόταν ότι ο Μωάμεθ σκότωσε τον lάκωβο και αλλού ότι ο Μωάμεθ τον πήρε στο χαρέμι του. Εκεί έπρεπε να κάνω μια επιλογή και, πειδή δεν ήθελα να είναι αυθαίρετη, συνέχισα να ψάχνω. Και ανακάλυψα στις πηγές της Βενετίας τον Ιάκωβο να ζει στη Βενετία ως έμπορος. Έτσι κλήθηκα να του φτιάξω μια ζωή για το άγνωστο τμήμα του βίου του. Αν ο συγγραφέας δεν έχει εκεί την πλήρη ελευθερία, τότε δεν είναι συγγραφέας.

-Νιώσατε καθόλου σ' αυτήν την πορεία αμφιβολία για το αν θα έπρεπε ή όχι να γράψετε κάτι;

Βιτάλη: Να το πω κι έτσι: κάθε φορά που ένα κουδουνάκι κινδύνου μου έλεγε ότι δεν έπρεπε να γράψω κάτι, το έγραφα. Πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο να τολμάς να πηγαίνεις κόντρα σε κάποια πράγματα. Κι ας σε λένε «αιρετικό». Υπάρχει πλέον ένα ρεύμα που τολμάει να συγκρουστεί με παλαιότερες αλήθειες. Να εκθέσει τους προβληματισμούς του. Τάσσομαι μ' αυτήν τη μερίδα, γιατί πιστεύω ότι το μέλλον θα μας δώσει περισσότερη ελευθερία να είμαστε ο εαυτός μας και να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.

-Τι συμβαίνει, ωστόσο, με τον αναγνώστη που νομίζει ότι θα μάθει ιστορία μέσα από το ιστορικό μυθιστόρημα;

Zήρας: Είναι γεγονός ότι πολλές γενιές ελλήνων αναγνωστών σχημάτισαν μια συγκεκριμένη αίσθηση και, έπειτα, βεβαιότητα για το πώς έγιναν τα πράγματα στη νεότερη ιστορία μας, βασισμένοι σε λαϊκά μυθιστορήματα τα οποία ακόμα και ως τα μέσα του 20ού αιώνα δημοσιεύονταν σε επιφυλλιδικές συνέχειες σε εφημερίδες. Η ζωή των οπλαρχηγών και αγωνιστών του 1821 ήταν ένα από τα αγαπητά θέματα αυτού του είδους, που οι ρίζες του φτάνουν ως τις λαϊκές φυλλάδες του 18ου αιώνα. Αλλά προφανώς σημασία έχουν εδώ οι στερεότυπες έννοιες με τις οποίες ανασκευαζόταν n ιστορία και διαβαζόταν αυτή μορφή του λαϊκού μυθιστορήματος. Ποιος ήταν ο καλός και ο ηρωικός, ποιος ο βίαιος και κτηνώδης, ποια η ωραία και σεμνή κ.ο.κ. Όλα αυτά υποτάσσονταν σε μια εθνοκεντρική αντίληψη, η οποία, δεν πρέπει να το ξεχνάμε, προετοιμαζόταν από ανάλογα στερεότυπα με βάση τα οποία ήταν γραμμένα τα βιβλία ιστορίας της στοιχειώδους και της μέσης εκπαίδευσης. Πράγμα που συνέβαλε στην ιδεολογική μας διαμόρφωση και επηρέασε την πολιτική σκέψη όλων μας. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι η εθνιστική μας συσπείρωση προωθήθηκε από τη λαϊκή δεξιά, το ίδιο έντονα στηρίχθηκε και από τη λαϊκή αριστερά!

Πεpαντωνάκnς: Το παραδοσιακό ιστορικό μυθιστόρημα υποκαθιστούσε την ιστορία. Το κοινό που δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να διαβάσει ένα ιστορικό εγχειρίδιο επέλεγε το ιστορικό μυθιστόρημα, που θεωρείτο μια ακριβής ανάπλαση των ιστορικών γνώσεων. Πλέον δεν ισχύει κάτι τέτοιο, γιατί έχει γίνει συνείδηση ότι το ιστορικό μυθιστόρημα δεν αναφέρεται σε, αλλά σημαίνει μια πραγματικότητα, με άλλα λόγια κατασκευάζει τη δική του. Βέβαια ο αναγνώστης πάντα ταυτίζει αυτά που διαβάζει με την πραγματικότητα, δεν ξέρω αν θα το ξεπεράσει ποτέ. Μόνο αν ανοίξει η αναγνωστική του βεντάλια θα μπορέσει να αλλάξει νοοτροπία.Υπάρχουν όμως και συγγραφείς που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την αδυναμία αυτή του αναγνώστη να ταυτίζει ό,τι διαβάζει με την πραγματικότητα. χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Νταν Μπράουν. που στον Κώδικα Nτα Bίντσι ισχυρίζεται (σε εισαγωγική σελίδα του βιβλίου) ότι οι πηγές του είναι εξακριβωμένες...

Κυριαζής: Το καλό ιστορικό μυθιστόρημα πρέπει να αποτρέπει τον αναγνώστη απ' αυτό το λάθος -και όχι να τον εκμεταλλεύεται για να πουλήσει περισσότερο. Μάλιστα, θα έλεγα ότι στόχος του καλού ιστορικού μυθιστορήματος είναι να βοπθάει τον αναγνώστη να πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα στη διάθεσή του για ιστορική γνώση. Να λειτουργεί σαν απεριτίφ, να τον κάνει να θέλει να μάθει περισσότερα, να διαβάσει ιστορία.

Περαντωνάκης: Εδώ θα διαφωνήσω. Δεν είναι στόχος του ιστορικού μυθιστορήματος να παίρνει τον αναγνώστη από το χέρι για να τον οδηγήσει στην ιστοριογραφία. Δεν υπάρχει άμεση σύνδεση λογοτεχνίας και μη λογοτεχνίας στο επίπεδο της γνώσης. Γιατί δεν είναι η γνώση αυτό που κερδίζει κάποιος διαβάζοντας ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Επιπλέον, ο ίδιος ο συγγραφέας δεν είναι υποχρεωμένος να τηρήσει την ιστορική δεοντολογία, να δηλώνει πηγές ή να κατευθύνει σε μια βιβλιογραφία. Κινείται σε ένα πολύ διαφορετικό ήθος, που είναι αυτό του μυθιστορήματος.

Βιτάλη: Πιστεύω ότι με τα ιστορικά μυθιστορήματα ο αναγνώστης βιώνει ιστορικές εμπειρίες, που τον βοηθούν να οξύνει τπν κριτική του σκέψη απέναντι στην ιστορία και στη σημερινή πραγματικότητα. Αυτό το θεωρώ πολύ πιο σημαντικό. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι ο στόχος ενός ιστορικού μυθιστορήματος είναι διδακτικός ή εκπαιδευτικός.

-Πιστεύετε ότι οι έλληνες συγγραφείς μειονεκτούν απέναντι στους ξένους ομότεxvούς τους;

Κυριαζής: Το παράπονό μου θα έλεγα πως είναι το ότι, ενώ οι ξένοι ιστορικοί συγγραφείς κάθονται και ψάχνουν τα αρχεία, οι έλληνες λειτουργούν αρκετά πιο πρόχειρα -και γι' αυτό και δεν γράφουν ιδιαίτερα ιστορικά μυθιστορήματα. Ποιος έλληνας έχει καθίσει να μελετήσει έστω και τπν Ελληνική Επανάσταση για να γράψει ένα μυθιστόρημα; Ποιος έχει ασχολπθεί με τα... σκοτεινά σημεία της ιστορίας, όπως λέει n κυρία Βιτάλη; Με τη σφαγή των Τούρκων στην Τριπολιτσά, για παράδειγμα; Ο Πάτρικ Ο' Μπράιαν, που ανέφερα νωρίτερα, έχει γράψει είκοσι μυθιστορήματα με τους ίδιους ήρωες, αλλά κάθε ιστορία του βασίζεται στα αρχεία του Βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού, οι ναυμαχίες που περιγράφει είναι βασισμένες σε αλπθινά γεγονότα. Ποιος Έλληνας μπαίνει στον κόπο;

Ζήρας: Νομίζω ότι ο έλληνας συγγραφέας δεν έχει μάθει να εργάζεται ως μυθιστοριογράφος που προηγουμένως ανατρέχει σε ένα πλέγμα τεκμηρίων. Δεν έχει συνηθίσει να κάνει αρχειακή δουλειά-να ψάχνει δηλαδή, να κάνει έρευνα. Ένα μεγάλο μέρος τπς πεζογραφικής παραγωγής μας θεμελιώνεται στην ανάπτυξη ενός συναισθήματος ή μιας ιδεοληψίας για τη ζωή και τον κόσμο, και συνήθως το συναίσθημα και η ιδεοληψία αρχίζουν να χάνουν την πυκνότητά τους μετά τις πρώτες πενήντα σελίδες.

Κυριαζής: Θα ήθελα να συμπληρώσω σ' αυτό ότι είναι και θέμα παιδείας, Γιατί δεν διδάσκεται σωστά στα σχολεία η ιστορία στην Ελλάδα. Βλέπω τους φοιτητές μου να μην ξέρουν ούτε τα βασικά... Γι' αυτό νομίζω ότι είναι καλό που ασχολούμαστε με το ιστορικό μυθιστόρημα, Διαφωνώ λίγο με τον κ. Περαντωνάκη. Θεωρώ ότι το ιστορικό μυθιστόρημα έχει και μια αποστολή, να κάνει τον αναγνώστη να μαθαίνει.

-Κύριε Περαντωνάκη, ποιες θα λέγατε εσείς ότι είναι οι αρετές ενός καλού ιστορικού μυθιστορήματος;

Περαντωνάκnς: Να στοχεύει στην αναζήτηση ταυτότητας, Ψάχνω το παρελθόν για να δω τον εαυτό μου, τις ρίζες μου. Ψάχνω άλλες πλευρές στην ιστορία που δεν ήξερα, λιγότερο ίσως προβεβλημένες, όχι αναγκαστικά φανταστικές. Δίνω έμφαση στις μαρτυρίες, στις αφανείς πηγές. Βλέπω με διαφορετικό τρόπο τον εαυτό μου, το έθνος μου. Εκτός αυτών, όλες τις αρετές που πρέπει να έχει ένα καλό μυθιστόρημα. Γιατί το ιστορικό μυθιστόρημα είναι, βέβαια, μυθιστόρημα,

Βιτάλη: Προσωπικά πιστεύω ότι μια αρετή που θα πρέπει να έχει ένα μυθιστόρημα, ιστορικό ή μη (αν και δεν πιστεύω ουσιαστικά σ' αυτήν τη διάκριση), πέρα από την απόλαυση που προσφέρει το λογοτεχνικό κείμενο, είναι ότι στο βάθος του θα πρέπει να είναι ηθικό, Και λέγοντας ηθικό δεν εννοώ μέσα στα στενά πλαίσια της ηθικής και της ανηθικότητας, όπως αυτά έχουν παγιωθεί, αλλά κάτι διαφορετικό. Να υπάρχει μέσα στις σελίδες του ένα αίσθημα δικαίου, να υπερασπίζεται το δίκαιο. Να εισπράττει ο αναγνώστης τη δικαίωση του εαυτού του. Να νιώσει ότι δικαιώνεται n ύπαρξή του. Ότι δεν έχει ζήσει άσκοπα. Νομίζω ότι αυτό εννοούσε και ο κ. Κυριαζής μιλώντας για τον παιδευτικό ρόλο του ιστορικού μυθιστορήματος.

Κυριαζής: Όντως η αίσθηση του δικαίου, στην οποία αναφέρεται n κ. Βιτάλη, είναι ουσιαστικά η ανάγκη κάθαρσης στο τέλος Επομένως προσβλέπει σε μια διάπλαση. Έχει παιδευτικό χαρακτήρα.

-Μήπως, όμως, αυτή η αίσθηση δικαίου δημιουργεί άλλους περιορισμούς;

Περαντωνάκης: Φοβάμαι ότι φτιάχνουμε πάλι ένα ακόμα στερεότυπο. Φεύγουμε από το κλασικό, αλλά ταυτόχρονα δημιουργούμε μια άλλη στερεοτυπική αντίληψη για τα πράγματα, που πολλές φορές την επιβάλλουμε ως τη μόνη. Ο συγγραφέας προβάλλει έντονα μέσα στο μυθιστόρημα τη δική του θέση, η οποία είναι εξίσου ιδεολογικά προσδιορισμένη απέναντι στην ιστορία, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να μπλέκεται και πάλι σε μια μονοδιάστατη αντίληψη για τα πράγματα. Μόνη απάντηση. κατά τη γνώμη μου. είναι τα λεγόμενα «ανοιχτά» μυθιστορήματα. που επιτρέπουν διαφορετικές εκδοχές, τις παρουσιάζουν ισότιμα. Έστω και υποκειμενικά. Κάτι τέτοιο κάνει για παράδειγμα η Ρέα Γαλανάκη στο μυθιστόρημά της «Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά», όπου δεν προβάλλει κάποια τελεσίδικη θέση.

Ζήρας: Έχει δίκιο ο κ. Περαντωνάκης που λέει ότι όσο πιο ανοιχτό είναι το μυθιστόρημα τόσο πιο ελεύθερος είναι ο αναγνώστης να βρει τον εαυτό του. Γιατί άμα ορίσεις στον αναγνώστη τι είναι καλό και τι δεν είναι, ξαναμπαίνεις στο μονοπάτι των στερεοτυπιών, αποσκοπώντας στη χειραγώγηση.

-Θεωρείτε, κ. Βιτάλη, ότι είναι δύσκολο για ένα συγγραφέα να μην πάρει θέση;

Βιτάλη: Θα έλεγα ότι η δυσκολία είναι να πάρεις θέση και να εκτεθείς. Φοβάμαι ότι αυτά τα βιβλία στα οποία οι συγγραφείς δεν παίρνουν θέση είναι αποστασιοποιημένα μυθιστορήματα ιδεών δοκιμιακού χαρακτήρα. Στην πραγματικότητα δεν μπορείς να είσαι ένας... υπεράνω αφηγητής. Ο συγγραφέας εμπλέκεται συναισθηματικά και αυτό χαρίζει βάθος στην αφήγηση. Αλλά και ο σημερινός αναγνώστης, πιστεύω, αυτό που ζητά στις σελίδες ενός μυθιστορήματος δεν είναι να βγάλει μόνος του κάποια συμπεράσματα αλλά να... μαγευτεί. Να ταυτιστεί και να βιώσει έναν ολόκληρο νέο κόσμο που θα του δώσει εμπειρίες, τις οποίες δεν θα μπορούσε ποτέ να γνωρίσει στη ζωή του. Για να το πετύχει αυτό ο συγγραφέας πρέπει να μπορεί να αφεθεί στον ήρωα σαν ερωτευμένος. Αν αντισταθείς σ' αυτήv την παρόρμηση και σταθείς απ' έξω, παρατηρώντας τον ήρωα και τις καταστάσεις αποστασιοποιημένος, δεν θα γευτείς ποτέ τη μαγεία του. Και δεν θα μεταδώσεις ποτέ μαγεία στον αναγνώστη. Η μαγεία γίνεται όλο και περισσότερο, πιστεύω, το ζητούμενο από τις σελίδες ενός μυθιστορήματος, καθώς όλο και περισσότερο εκλείπει από την πραγματική ζωή.

Περαντωνάκης: Ή μπορείς να απλωθείς στις ποικίλες θέσεις που σε προβλημάτισαν και να τις αφήσεις να βρουν το δρόμο τους Έχετε κάνει κάποιες επιλογές, χωρίς αυτές που απορρίψατε να είναι ολότελα εσφαλμένες η κάθε μια έχει το δίκιο της -και πρέπει όλες αυτές να εκφραστούν. Και με τον τρόπο αυτό μένει και η εντύπωση ότι ο συγγραφέας δεν προσπαθεί να καθοδηγήσει.

Ζήρας: Μήπως, όμως, πρέπει να παραδεχτούμε ότι κάθε αφήγηση εκφράζει τελικά μια θέση, μια αντίληψη για τη ζωή; Νομίζω και εγώ ότι τα περισσότερα μυθιστορήματα αυτό κάνουν, όμως n αξία και η διαφορά του καθενός από τα υπόλοιπα δεν βρίσκεται στα υλικά του, στο τι βάζει ο μυθιστοριογράφος στη μαρμίτα του. Νομίζω πως βρίσκεται στην ποσότητα του κάθε υλικού. Εκεί παραδέχομαι τη μαστοριά. .

-Κύριε Κυριαζή, το δικό σας σχόλιο;

Κυριαζής: Επειδή έχω και τις παρωπίδες του επιστήμονα, θεωρώ ότι ένα καλό ιστορικό μυθιστόρημα πρέπει να σέβεται την ιστορία. Να σέβεται τις πηγές -και αυτό μπορεί να λύσει πολλά διλήμματα.

-Σας ευχαριστώ...

Νίκη Ορφανού

Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ, Μάιος 2008

Ανήλικη γροθιά

«…Η τρύπα στη γλώσσα μου, που πριν αρχίσω το τατουάζ χωρούσε μπίλια των 10g, τώρα είχε φτάσει στα 6g. Κάθε φορά που την ξεχείλωνα πονούσε τόσο πολύ, που με έκανε να λέω πως δεν γίνεται να μεγαλώσει άλλο. Κάθε φορά που έβαζα μια μεγαλύτερη μπίλια, έχανα τη γεύση μου για όλη τη μέρα. Ο συνεχής πόνος με έκανε ευερέθιστη, με έκανε να θέλω να πεθάνει όλος ο κόσμος. Και φυσικά, με το γνωστό εγωισμό μου, ξεσπούσα συνεχώς πάνω στον Άμα. Ωστόσο, έτσι είμαι εγώ. Τόσο απλά. Έχω την ευφυΐα και τις ευαισθησίες μιας μαϊμούς…»

Η Ιαπωνία σήμερα. Ανήλικη βία. Τατουάζ. Τρυπήματα. Αλκοόλ. Ναρκωτικά. Μοναξιά. Απέραντο κενό. Η Χιτόμι Κανεχάρα, που στα 11 παράτησε το σχολείο και στα 20 έκανε μπεστ σέλλερ με τη «Γλώσσα του φιδιού» παραείναι μέσα στα πράγματα και δίνει γερές δόσεις Ιαπωνικής… σαδομαζοχιστικής βίας στο βραβευμένο βιβλίο της. Δεν θα ‘θελα να το είχα γράψει, με κέρδισε όμως η αμεσότητά του. Κάτι σα σβουριχτό χαστούκι που σε κάνει να το θυμάσαι για καιρό. Ανήλικα γιαπωνεζάκια μακριά απ’ την οικογένεια και τα σπίτια τους δεν έχουν τι άλλο να κάνουν και κυνηγούν τα όριά τους παίζοντας με τη φωτιά, με τον πόνο και το θάνατο καθημερινά λες και γλείφουν ένα ηδονικό γλειφιτζούρι. Τόσο απλά.

Το στόρυ; Όταν η Λούι γνωρίζει τον Άμα σ’ ένα μπαρ μαγεύεται από τη διχαλωτή του γλώσσα και αποφασίζει να τρυπήσει και τη δική της. Τα υπόλοιπα είναι σεξ, ντραγκς και φλερτ με την καταστροφή.

X ιτόμι Κανεχάρα

«Η γλώσσα του φιδιού»

Μετάφραση Γιάννης Σπανδώνης

126 σελίδες
Εκδόσεις "Ωκεανίδα"

Νύχτα

Με έχουν λοιπόν όλοι απαρνηθεί;
Ή τους απαρνήθηκα εγώ
έχοντας απαρνηθεί τον εαυτό μου;

Τα όρια της ελευθερίας

"Μπορεί να μη συμφωνώ με όσα λες,
αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να τα λες."

Οι μπλόγκερς γνωρίζουμε πού σταματά η ελευθερία μας. Είναι το σημείο που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Όταν παραβαίνουμε αυτό το όριο σημαίνει ότι η οργή είναι πιο δυνατή από τον αυτοέλεγχο.

Αλλά οι κοινωνίες έχουν νόμους. Και ο καθένας πληρώνει το τίμημα της επιλογής του να εκφράζεται κατά βούλησιν.

Για πρώτη φορά ωστόσο στην ιστορία του κόσμου ο άνθρωπος έχει αυτή τη μεγαλειώδη δυνατότητα!

ΕΝΑ BLOG ΜΝΕΣΑ ΣΤΟ BLOG

www.KivotosNoe.blogspot.com

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΜΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Γεια! Το όνομά μου είναι Εlisealveda Noe. Αυτό το blog είναι του Θεού. Δημιουργήθηκε για να καταγράφουμε όσα συμβαίνουν κατά την παραμονή μας στην Κιβωτό μαζί με τα 50.000 ζώα και τουλάχιστον 1.000.000 έντομα που φιλοξενούμε. Κατ’ εντολή του Θεού θα ζήσουμε μαζί 6 μήνες, μέχρις ότου σταματήσει ο κατακλυσμός και βγούμε πάλι έξω στον κόσμο. Που λέει ο λόγος κόσμο, αφού δεν θα υπάρχει εκεί έξω κανείς. Ο Θεός θα τον καταστρέψει για τις αμαρτίες του, είπε. Εδώ και σαράντα χρόνια μας είχε προειδοποιήσει αλλά... Σόδομα και Γόμορρα! Έτσι διάλεξε εμάς για να φέρουμε εις πέρας το έργο της σωτηρίας του κόσμου, διότι θα ήταν, λέει, μεγάλος μπελάς να τον καταστρέψει ολοσχερώς και μετά να τον ξαναφτιάξει από την αρχή. Μόνο τα έντομα να σκεφτείς σε πιάνει τεταρταίος. Τώρα το συνειδητοποίησα με όλα αυτά εδώ μέσα να βουίζουν τρελαμένα. Είπα στον άντρα μου να πετάξουμε μερικά, όμως χωρίς την έγκριση του Θεού γίνεται; Τα θέλει όλα. Αλλά έξι μήνες είναι, θα περάσουν, ελπίζω, χωρίς απρόοπτα.

Ψάρια, ευτυχώς, δεν έχουμε διότι αυτά δεν παθαίνουν τίποτα στη βροχή. Βέβαια δεν μπορώ να φανταστώ τι αμαρτίες μπορεί να κάνει ένα ψάρι. Που οι καρχαρίες τρώνε ανθρώπους; Αυτό όμως θεωρείται αμαρτία άμα πεινάς; Πάντως αν θέλει μπορεί να τα καταστρέψει μετά ρουφώντας τη θάλασσα.

Στο blog θα έχω ανοικτά τα σχόλια, αν κάποιος θέλει να επικοινωνεί μαζί μας, αλλά φαντάζομαι θα έχουν κάτι καλύτερο να κάνουν τις τελευταίες στιγμές της ζωής τους.

Καλή αρχή.

(Αναρτήθηκε από τη blogger Νoe στις 10 Σεπτεμβρίου).

ΣΧΟΛΙΑ

Ανώνυμος είπε: «Noe καλώς όρισες. Πού βρίσκεσαι τώρα;»

Noe είπε: «Ακόμη στο έδαφος, φίλε. Μόλις άρχισε να ψιχαλίζει. Ο άντρας μου με τις κόρες μας ετοιμάζουν τις μερίδες για τα ζωντανά κι εγώ με τους γαμπρούς μας θα τα ταϊσουμε. Ελπίζω να τελειώσουμε μέχρι το πρωί.»

Ανώνυμος είπε: «Με παίρνετε μαζί σας; Μπορώ να σας βάλω μουσική στο blog και βιντεάκια για να παίρνετε διαφημίσεις.»

Noe είπε: «Μη εισενέγκεις ημάς εις πειρασμόν, διάβολε. Καληνύχτα.»

Ανώνυμος είπε: «Οκέυ. Σου λέει τίποτα ότι είμαι πολύ νέος για να πεθάνω;»

ΔΑΓΚΩΜΑ ΦΙΔΙΟΥ

Ήθελα να γράφω συχνότερα αλλά εδώ μέσα γίνεται της τρελής. Βρέχει καρεκλοπόδαρα. Έχουμε σηκωθεί από το έδαφος και πλέουμε προς την Αφρική, λέει ο άντρας μου. Εδώ μέσα όλα είναι under control εφόσον τα ζώα έχουν ταϊστεί. Ξεραίνονται στον ύπνο και μπορούμε να κάνουμε τις δουλειές μας. Μαγείρεμα, καθάρισμα. Μη φανταστείτε τίποτ’ άλλο και κολαστείτε άδικα. Ο άντρας μου λέει εδώ δεν ξέρουμε αν θα μας φτάσουν οι σακούλες σκουπιδιών. Δίκιο έχει, τα περιττώματα κοντεύουν να μας πνίξουν. Εμείς όμως σαν ζευγάρι θέλουμε, δεν θέλουμε τις ιδιαίτερες στιγμές μας; Είχαμε και τον πρώτο μας θάνατο. Μια αρκουδίνα τη δάγκωσε φίδι. Βλέπετε, είμαστε ο ένας πάνω στον άλλον. Ο Noe είπε τις νύχτες να κρατάμε βάρδιες μη μας δαγκώσουν κι εμάς. Ο Θεός δεν μας είχε προετοιμάσει για τέτοια. Ας βάλει τώρα το χεράκι Του. Το πρόβλημα με το πτώμα της αρκούδας είναι ότι δεν μπορούμε να το πετάξουμε έξω γιατί, άμα ανοίξουμε, θα πλημμυρίσουμε. Ο Noe λέει να το τεμαχίσουμε και να το μαγειρέψουμε για τα άλλα ζώα γιατί σε λίγο θα τελειώσουν οι eπρομήθειες έτσι που τρώνε. Τώρα αυτό θα είναι αμαρτία; Αν με λαμβάνει ο Θεός ας μου απαντήσει. Κατά τα άλλα everything under control.

(Αναρτήθηκε από τη blogger Noe στις 25 Νοεμβρίου).

ΣΧΟΛΙΑ

Ανώνυμος είπε: «Πλησιάζετε το βράχο του Γιβραλτάρ, σας βλέπω. Όλοι εδώ έξω έχουμε τρομερή αγωνία. Αγοράζουμε τρόφιμα και κάνουμε σεξ ασταμάτητα. Μερικοί πεθαίνουν πάνω στους οργασμούς. Παρακαλώ βοηθείστε με. Πάρτε με μαζί σας.»

Noe είπε: «Συνεχίζετε να υπηρετείτε τον Σατανά και ζητάτε βοήθεια;»

Ανώνυμος είπε: «Ουκ επ’ άρτο μόνο ζήσετε –όσο ζήσετε- άνθρωπος, καλή μου.»

ΓΑΛΟΠΟΥΛΑ ΨΗΤΗ

Ούτε ξέρω πώς περνάει ο καιρός. Όλα εξακολουθούν να είναι under control εκτός από μια τρομακτική δυσοσμία που έχει ποτίσει την κιβωτό, τα ρούχα μας, τα σώματά μας. Δεν ξεχωρίζω τη μυρωδιά των ανθρώπων από των ζώων. Τέτοια αποκτήνωση. Σήμερα -25 Δεκεμβρίου- είχα μια ασυγκράτητη επιθυμία για γαλοπούλα ψητή, δεν ξέρω γιατί. Έτσι έσφαξα μία κρυφά. Στον Noe είπα ότι τα κακάρωσε μόνη της, μέσα σε τόσα πτώματα που σκουντουφλάμε πάνω τους, ακόμη ένα. Τώρα άμα θέλεις τόσο πολύ κάτι και δεν κρατιέσαι, είναι αμαρτία; Πάντως τη φάγαμε και την καταφχαριστηθήκαμε, Θεέ μου συγχώρα με. Και ούτε φωνή ούτε ακρόαση από τον Ύψιστο. Δεν ξέρω τι να υποθέσω. Οι αμαρτίες εξακολουθούν να είναι οι ίδιες εδώ μέσα όπως ήταν στον έξω κόσμο; Ο Noe δεν θέλει ν’ ακούει τίποτα πια. Αφού ούτε μια ματιά δεν μου ρίχνει. Που ο παλιός Noe που με κυνηγούσε όλη μέρα και τα βράδια, αχ, εκείνα τα βράδια… Πάω τώρα γιατί έχω ετοιμόγεννη μια κατσίκα, η ρουφιάνα σαν κότα του καθότανε του τράγου και μπροστά στα μάτια μου.

(Αναρτήθηκε από τη blogger Noe στις 25 Δεκεμβρίου).

ΣΧΟΛΙΑ

Ανώνυμος είπε: «Για κάποιο λόγο μου εξάπτεις τη φαντασία. Αχ, και να ‘μουνα μαζί σου τις νύχτες.»

Noe είπε: «Πίσω μου σ’ έχω σατανά! Κι έχω ανάψει. Πλέουμε στο Λυβικό και κάνει μια ζέστη!»

Ανώνυμος είπε: «Τι φοράς; Εγώ ένα ολόσωμο κολλητό κατάμαυρο γυαλιστερό δέρμα.»

ΠΑΝΖΟΥΡΛΙΣΜΟΣ

Θεέ μου, αν με λαμβάνεις, βάλε το χεράκι Σου. Εδώ μέσα θα τρελαθούμε. Τα τρόφιμα έχουν τελειώσει, το μόνο που έχει μείνει είναι τραχανάς και ο Noe είναι αλλεργικός στα σιτηρά. Ευτυχώς οι κότες ακόμη γεννάνε και τρώμε κανά αυγό. Με τα ζώα δεν υπάρχει πρόβλημα. Τρώνε το ένα το άλλο. Έτσι αραιώνουμε και λιγάκι. Ο Noe, χρυσοχέρης άνθρωπος, έφτιαξε ένα πατέντο να παίρνει νερό από τη στέγη κι έτσι δεν κινδυνεύουμε από λειψυδρία τουλάχιστον. Σκέφτηκα να κάνω ένα ντουσάκι αλλά δε βαριέσαι. Για ποιον να το κάνω; Μη με κολάσει κιόλας. Όπου και να γυρίσω, βλέπω τα ζώα να ζευγαρώνουν. Είναι η εποχή τους. Αφού να σκεφτείς χτες βράδυ μια μαϊμού κυνηγούσε τον Noe ή ο Noe την κυνηγούσε; Θεός φυλάξει. Κατά τα άλλα everything under control.

(Αναρτήθηκε από τη blogger Noe στις 31 Ιανουαρίου).

ΣΧΟΛΙΑ

Ανώνυμος είπε: «Ζηλεύεις τη μαϊμού, κούκλα; Άνοιξέ μου να μπω.»

Noe είπε: «Παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον, διαόλου κάλτσα.»

Ανώνυμος είπε: «Λένε ότι έχω τα πιο υπέροχα μενεξελιά μάτια στον μάταιο τούτο κόσμο. Τι λες;»

ΜΥΣΤΗΡΙΟ

Δεν ήθελα να το γράψω αυτό αλλά είναι ντοκουμέντο. Χτες βράδυ καταμέτρησα τα εναπομείναντα ζωντανά. Για τα έντομα ούτε λόγος. Ας το κάνει ο Noe, που χαμουρεύεται με τις μαϊμούδες και κολάζεται. Δεν ξέρω τι κόσμο θα φτιάξουμε εκ νέου με τέτοια τερτίπια. Λοιπόν ανακάλυψα ένα καινούριο ζώο. Υβριδικό! Μαύρο, κατάμαυρο με γυαλιστερό δέρμα. Αιλουροειδές. Με μακριά ουρά υψωμένη. Με μυτερά αυτάκια, σαν τα κερατάκια του διαβόλου. Και με υπέροχα μενεξελιά μάτια, τα πιο ωραία που έχω δει. Δεν καταλαβαίνω πώς τρύπωσε εδώ μέσα και πότε. Πάντως δεν ήταν απ’ την αρχή. Πρέπει ν’ ανησυχώ ότι έβαλε ο διάβολος το ποδάρι του;

ΣΧΟΛΙΑ

Ανώνυμος είπε: «Συγχώρα με, δεν θα σου σχολιάσω σήμερα.»

Noe είπε: «Κρίμα. Το είχα τόση ανάγκη».

Ανώνυμος είπε: «Έχω κάτι καλύτερο. Χε χε χε».

Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ!

Τα χέρια μου τρέμουν αλλά θα προσπαθήσω να καταγράψω όσα συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες. Η βροχή σταματάει σιγά σιγά. Βλέπω μάλιστα στον ορίζοντα το ουράνιο τόξο. Είμαι σταματημένη πάνω σ’ ένα βουνό. Ο χάρτης λέει ότι ονομάζεται Αραράτ. Και φοβάμαι. Εδώ μέσα δεν υπάρχει πια κανείς ζωντανός. Έχασα τα παιδιά μου από πείνα. Αρνήθηκαν να φάνε πτώματα γιατί είναι, λέει, αμαρτία. Τον άντρα μου, τον χρυσό αυτόν άνθρωπο, τον καταβρόχθισαν οι μαϊμούδες του. Τώρα δεν έχω πια κανέναν. Κοιμάμαι πάνω στα πτώματα. Η καρδιά μου πάει να σπάσει. Κανονικά έπρεπε να είχα πεθάνει κι εγώ. Το ζήτησα επανειλημμένα και πήρα απάντηση τη σιωπή Του! Μέχρι που πίστεψα ότι ποτέ στ’ αλήθεια δεν μας είχε ζητήσει να σώσουμε τον κόσμο και ότι ήταν μόνο στο κεφάλι του Noe. Η αμφιβολία κόντεψε να με τρελάνει. Στο τσακ ήμουν. Αλλά… Αλλά μπήκε ξαφνικά στη ζωή μου εκείνος. Δηλαδή το αιλουροειδές! Εκείνη τη μοιραία νύχτα που τον ανακάλυψα με κράτησε τόσο τρυφερά στην αγκαλιά του, να, ακόμη ανατριχιάζω. Μου είπε λόγια αγάπης ξεχασμένα. Με χάιδεψε απαλά. Έκλαψα στον ώμο του κι έγλειφε τα δάκριά μου. Και μετά… Και μετά… Ω, μετά… Θεέ μου, συγχώρεσε την αμαρτωλή δούλη Σου. Δεν μπόρεσα να αντισταθώ σε μια τόσο μεγάλη και –πώς να το πω;- υπέροχη αμαρτία. Ήταν κάτι πιο δυνατό από μένα. Κι όταν είναι κάτι πιο δυνατό από σένα, πιάνεται σαν αμαρτία;

Η βροχή τώρα έχει σταματήσει εντελώς. Σε λίγο θα βγούμε έξω. Είμαστε μόνο οι δυο μας. Εγώ και το αιλουροειδές! Και θα ξαναφτιάξουμε τον κόσμο μαζί, λέει, απ’ την αρχή. Μόνο που ακόμα δεν μου έχει πει το όνοματάκι του. Κάποια στιγμή μια φρικτή υποψία μου πέρασε από το μυαλό αλλά ούτε θέλω να το σκέφτομαι. Ω, Θεέ μου, δεν ξέρω αν τα είχες έτσι σχεδιάσει. Ή κάπου χάθηκε το control; Αλλά εγώ –ντρέπομαι που το λέω- νιώθω τόσο, μα τόσο ευτυχισμένη. Είναι αμαρτία αυτό;

(Αναρτήθηκε από τη blogger Noe την 1 Απριλίου).

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟ

(Η εικονογράφιση του Αύγουστου Βιτάλη Γκέσκερ, 11 ετών)

(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ της Πρωτοχρονιάς 2008)

Τώρα σιωπώ...